BÖBREK TAŞLARININ OLUŞUMU NASIL ÖNLENİR?

Tekrarlayıcı böbrek taşı olanlarda bazı tavsiyelere dikkat edilerek taşın yeniden oluşumu engellenebilir ya da yeniden oluşması geciktirilebilir. Bu nedenle 24 saatlik idrar analizi ve kan analizini içeren bir değerlendirme yapılır. Ayrıca daha önceki taşların kimyasal yapısı araştırılarak taşların kimyasal yapısı anlaşılır. Metabolik değerlendirme denilen bu işlemlerle idrarda taş oluşumuna yol açabilecek maddelerin düzeyleri ölçülüp sonuca göre diyet ya da ilaç verilebilir.
Ayrıca:
Günlük 2 litre sıvı alımı
Hayvansal protein alımının azaltılması
Tuz tüketiminin azaltılması
Lifli dieti tercih etmek
Taşın kimyasal yapısına göre verilebilecek diete uygun beslenme rejimi tavsiye edilir.

Böbrek taşından nasıl korunabiliriz sorusu çok sık gelen bir soru. Özellikle daha önce böbrek rahatsızlığı geçirmiş ve ameliyat olmuş hastalar böbrek taşının tekrar oluşmaması için ne yapması gerektiğini sıkça sorar. Bu noktada taşın türüne göre hastalara önerdiğimiz şeyler de değişiklik gösterebilir.

Taşın analizinin mutlaka yapılması lazım, ne tür taş olduğunun mutlaka tespit edilmesi lazım. Ancak bazı genel taş hastası için geçerli olan bazı genel önerilerimiz vardır. Ne gibi? Hastanın bol su içmesi, hareketli olması çok önemlidir. Taşları sıklıkla kalsiyum içerikli taşlar şeklinde gördüğümüz için idrarda kalsiyumu artırıcı gıdalardan, beslenmelerden mümkün olduğunca kaçınmak gerekir.

Tuzu azaltın

Burada akla hemen kalsiyumlu yiyecek, içeceklerin az tüketilmesi gelebilir. Ancak bunun doğru olmadığı günümüzde anlaşılmış durumda. Taştan korunmak için süt, peynir, yoğurt gibi kalsiyumlu gıdaları kısıtlamaktan ziyade tuzdan kaçınmak gerekir. Günümüzde tuzlu gıda tüketiminin ciddi idrarda kalsiyumu artırdığı biliniyor. Hayvansal proteinlerin mümkün olduğunca az tüketilmesi gerekir.

İdrarda taş oluşumunu engelleyici, bunu koruyucu madde olarak gördüğümüz sitrat maddesini de mümkün olduğunca yüksek düzeyde tutmamızın faydası var. Nasıl yüksek tutarız? En basitinden limon suyu ve doğal limonata içerek idrarımızdaki sitrat maddesini yani sitrik asit oranını yüksek tutabiliriz. Limon suyu içerek taşlara karşı koruyucu bir ortam yaratmış olabiliriz idrarımızda.

HANGİ BESİNLERDEN UZAK DURMAK GEREKİR ?

Burada oksalatlı içecek, yiyeceklerden herhalde bahsetmek daha doğru olabilir. Çünkü taşların büyük bir kısmı kalsiyum oksalat taşlarıdır. Dolayısıyla oksalattan zengin gıdalar taş oluşumunda, kalsiyum oksalat taşının oluşumunda zemin hazırlayıcı olabilir.

Kahve ve gazlı içeceklerden uzak durun

Birçok yiyecekte aslında oksalat vardır. Koyu yeşil yapraklı sebzeler, çay, kahve, bazı kolalı içecekler, çikolata, armut, domates gibi bazı gıdalarda, bamya gibi, ıspanak gibi gıdalar oksalattan yana zengin gıdalar. Bunlardan ölçülü tüketmekte fayda var. Ayrıca bol su içip diyete dikkat ederek taşa karşı oldukça koruyucu bir ortam sağlanmış olur.

Prof . Dr. R. Yavuz Akman